Kadın Tipi Saç Dökülmesi

Kadın tipi saç dökülmesi veya androgenetik alopesi, kadınlarda en sık saç dökülme sebebidir ve genelde tahmin edildiğinden daha yaygındır. 35-40 yaşlarındaki kadınların %25’inde, 40 yaş üzerinde ise %50 ‘sinde saçlarda dökülme görülür. Saçları dökülen kadınların %20 sinde pozitif aile hikayesi yer alır. Genetik tipteki saç dökülmesinde, kadın genlerini baba ya da anne tarafından almış olabilir. Bu genetik kökenli dökülmelerde aromataz enzimi ve 5 alfa redüktaz enzimleri önemli role sahiptir.

Erkeklerdeki dökülmenin bir numaralı sorumlusu olan 5 alfa redüktaz enzimi kadınlarda daha az miktarlarda bulunur. Aromataz enzimi kadınlık hormonları olan estron ve estradiol yapımında yer alır ve DHT miktarını azaltır. Aromataz enzim aktivitesi nedeniyle kadınlarda erkek saç dökülmesinden farklı olarak ön saç çizgisinde dökülme olmaz.

Toplumda kadınlarda saç dökülmesinin nadir olduğu düşünülse de %30 kadında yaşamı boyunca en az bir kez saç tellerinde incelme gözlenmektedir. Kadınlarda bu durum yaygın olarak tüm saçlarda görüldüğünden ve erkeklerde olduğu gibi tam kellik yaratmadığından ön saç çizgisi genellikle korunur; bundan dolayı kadın tipi dökülme (incelme ve seyrelme ) nadir olarak algılanır. Bu nadir olduğu düşünülen ama kadınların 1/3 ünü etkileyen durum, kadınların istemediği ve korkulan tam kelliğin sosyal çevre tarafından kabul edilemez olması, genellikle saçtaki incelmenin ilk safhalarında dahi kadında büyük moral çöküntü oluşturabilir. Kadınlar genellikle dökülen ve incelen saçlarını örtmek, saklamak isterler; hatta hemcinsleri ile problemlerini paylaşmaz, saklarlar. Tüm bu yanlış anlayış ve davranış şekilleri, kadın tipi dökülmeleri daha zor vakalar haline getirir.

Kadınlarda saç dökülme sebepleri arasında androgenetik kadın tipi saç dökülmesi ilk sırada yer alır. Bunun dışında sık rastlanan saç dökülme sebepleri şunlardır: Hipo ve hipertroidism (saç dökülmesi tiroid disfonksiyonunun erken belirtilerinden birisi olabilir ve tedavi sonrasında saçlarda dökülme durur); polikistik over sendromu (kadınların üreme çağında yaklaşık %10 unda görülebilen kalıtımsal bir yumurtalık hastalığı); hamileliğe bağlı hormonal değişiklikler (hamilelik sırasında geçici olan saç kaybı, sonrasında düzelir); menopoza bağlı hormonal değişikliler (menapozun başlamasıyla saç dökülmeleri görülebilir ve menapoz sendromlarını düzelten ilaç tedavileriyle dökülmeler de azalır ve yok olur). Menopoza giren kadınların yaklaşık %80’inde saçlarda incelme görülebilir.

Kadınlarda saç kırılmaları, saçlarda incelme ya da dökülme olarak yanlış anlaşılabilir. Kırılmanın sebepleri, saç düzleştiriciler, saç yumuşatıcılar, sık saç boyanması ve kalıcı fönler (brezilya fönü vs gibi düzleştirici ya dalgalandırıcı) olabilir. Ayrıca saçları çok sıkı olarak bağlamak, örgü yapmak, mısır örgüsü şeklinde sıkıca şekillendirmek ve gererek arkadan bağlamak da çekmeye bağlı olarak saç foliküllerini kalıcı harap eder ve saç kaybına neden olur (traction alopecia). Bu tür saçın üzerinde stres yaratarak zarar veren saç modellerinden kaçınmak gerekir.

Kadınlarda saç dökülmesinin nadir olduğu düşünülse de %30 kadında yaşamı boyunca en az bir kez saç tellerinde incelme gözlenmekte. Kadınlarda dökülme yaygın olarak tüm saçlarda görüldüğünden ve ön saç çizgisi genellikle iyi korunduğundan, dökülme, incelme ve seyrelme geç dönemde algılanır. Dökülme şekli kadınların %90’ında yaygın olup tüm saç tellerinde görülürken; %10’unda erkeklerde olduğu gibi yanlarda açılma olabilir; fakat erkeklerde olduğu gibi tam kellik yaratmaz.

Daha önce açıkladığımız gibi kadınlarda 3 tip dökülme şekli olabilir:

Diffüz (yaygın), tüm saçlı deride görülebilen çam ağacı benzeri;
Lokalize, yer yer saçlarda incelme şeklinde;
Nadir olarak paternli (erkek tipi) saç dökülme şekli.

Genetik saç dökülmesinde en sık görülen yaygın tip dökülmelerde saçın dökülme miktarına bağlı olarak yapılan ”Ludwig” klasifikasyonu şöyledir:

Erken dönem dökülmedir. İyi bir tarama ile rahatlıkla saç kaybı kamufle edilebilir. Cerrahi müdahaleye gerek yoktur. Ön saç çizgisi korunmuştur.

Orta kısımda ciddi açılma ve saç hacminde azalma mevcuttur. Ön saç çizgisi korunmuştur. Yine de görüntü kişiyi son derece rahatsız eder ve durumu düzeltecek alternatifler aramaya başlanır. İşte bu alternatiflerden biri ve en tatmin edici sonuçların alındığı uygulamalardan biri de saç protezidir.

Tepe kısmına bakıldığında deri görünür haldedir ve ön saç çizgisi de saç kaybından etkilenmiştir. Saçlardaki incelme had safhada ve yaygındır. Bu durumda da kişinin sosyal özgüveni büyük oranda sarsılmış, psikolojisi olumsuz yönde etkilenmiştir. Protez saç uygulamaları tartışmasız bu sorunların ortadan kaldırılmasında da en doğal ve estetik sonucu verecektir.

Kadınlarda görülen saç dökülme tiplerindeki bir diğer klasifikasyon da Savin sınıflamasıdır: Burada saçlarda görülen total incelme göz önüne alınır ve daha detaylı bir sınıflamadır. İlk 8 şemada saçlarda incelme ve açılma azdan çoğa doğru sınıflanmıştır. 9. resimde görülen erkek tipi şakaklarda açılma ve 8. resimde görülen yaygın dökülme/üst tarafta açılma çok nadir görülen saç kayıp tipleridir.

Saç genellikle ayda 1 santimetre uzar ve bu 2-6 yıl arası devam eder, ardından saç dökülmeden önce dinlenme fazına girer. Kısa süre sonra boş alandan yeni bir saç teli çıkar. Normal bir kafada saçların yüzde 85′i büyüme evresindeyken yüzde 15′i dinlenme evresindedir. Dökülen saçın yerine yenisi çıkmadığında kellik ortaya çıkar.

Kadın tipi saç dökülmesinin ortalama görülme sıklığı erkeklere göre daha azdır. Yine de erkek tipi dökülme ile benzerlikler taşımasına karşın birçok yönüyle de farklıdır. Aslında erkeklerinki gibi tamamen açılma ender olduğundan ötürü dökülmeden çok seyrekleşme demek daha doğru olacaktır. Her ne kadar kadın tipi saç dökülmesi de hormonlarla ilişkiliyse de erkelerdeki gibi ergenlikle birlikte hemen başlamaz. Açılma erkeklere göre biraz daha geç yaşlara denk düşer. Menopoz dökülmenin yoğun yaşandığı bir dönemdir. İlaç kullanımı ve gebelik erken dönem dökülmelerinin temel iki hazırlayıcı sebebidir. Doğumun kadınlarda saç dökülmesini arttıran önemli bir dönem olduğunu belirtmekte fayda vardır.

Kadın tipi saç dökülmesinde alnın açılması çok ender rastlanan bir durumdur.

Sınıflandırma çoğunlukla 3 ( Ludwig Sınıflaması ) bazen de 5 evre üzerinden yapılır.

Evre 1: Dökülme yeni başlamış ve hasta henüz dökülmenin geri dönüşlü veya kalıcı olup olmadığı hakkında bir fikre sahip değildir. Kadınlar doktorlara daha erken başvurduğundan ötürü daha bu dönemde saç dökülmesi için tedavi almaya başlarlar. Çoğunlukla bu tedaviler şampuanlar ve ev bakım kürleridir.

Evre 2: Açıklık ilerlemiştir. Yanlara ve geriye doğru ilerleme erkek tipi dökülmeye nazaran pek beklenmez. Tıbbi klinik uygulamaların en sık kullanıldığı dönemdir. Hastalar ev bakım kürlerinden fayda görmemişlerse klinik uygulamaları yaptırmayı daha fazla tercih edebilirler.

Evre 3: Menopoz dönemi dökülmeler bu tip dökülmelerdir. Başörtüsü takan bayanlarda görülme sıklığı veya saç dökülmesinin bu evreye gelme olasılığı daha yüksektir. Klinik uygulamalarla elde edilecek saç tellerinin hacminde ve cm2 deki tel sayısındaki artış yetersiz kalmaktadır.

Evre 4: ilerleyici tipte kadın saç dökülmesinin ilk evresi kabul edilir. Çünkü birçok kadında saç dökülmesi 3. evrede kalır. Bazı hastalarda 4. evreye geçer. Bu evrede saç protezi en doğal ve estetik sonucu verecek uygulamadır. Kolaydır. Kullanışlıdır.

Evre 5: Diffüz ( ilerleyici ) saç dökülmesinin son evresidir. Tıbbi tedavilerden çok kozmetik tedbirlerin ( protez) daha uygun seçenek olduğu bu evrede hasta da tedavi seçeneklerinin sınırlı olduğunu bilir.

Bizleri Instagram, Twitter ve Facebook hesaplarımız üzerinden takip edebilirsiniz. Diğer içeriklerimize de göz atmayı unutmayın!